Συχνές Ερωτήσεις

Ο ψυχίατρος είναι γιατρός που είναι ειδικός στον τομέα της ψυχιατρικής — ο κλάδος της ιατρικής που επικεντρώνεται στη διάγνωση, τη θεραπεία και την πρόληψη ψυχικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών διαταραχών.

Οι ψυχίατροι αξιολογούν τόσο τις ψυχικές όσο και τις σωματικές πτυχές των ψυχολογικών καταστάσεων. Μπορούν να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν αυτές τις καταστάσεις.

Οι ψυχίατροι χρησιμοποιούν κριτήρια από το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM–5) της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας για τη διάγνωση συγκεκριμένων καταστάσεων ψυχικής υγείας.

Σχηματίζουν επίσης εξατομικευμένα σχέδια θεραπείας, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχοθεραπεία (θεραπεία ομιλίας), φαρμακευτική αγωγή και άλλες ιατρικές θεραπείες.

Η βασική διαφορά έγκειται στην ίδια τη λέξη. Οι ψυχίατροι είναι γιατροί. Ως ιατροί, είναι οι μόνοι ειδικοί ψυχικής υγείας που διαθέτουν πλήρη εργασιακή γνώση ολόκληρου του φάσματος των πιθανών βιολογικών, ψυχολογικών ή/και κοινωνικών αιτιών για τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και τα συμπτώματα/δυσκολίες ενός ασθενούς.

Η εκπαίδευση ενός ψυχιάτρου είναι πολύ πιο χρονοβόρα, αυστηρή και ολοκληρωμένη από όλους τους υπόλοιπους παρόχους ψυχικής υγείας. Μετά το σχολείο, ένας ψυχίατρος πρέπει να ολοκληρώσει 6 χρόνια ιατρικής σχολής για να γίνει MD (Medical Doctor), ακολουθούμενα από ένα χρόνο ως ασκούμενος/η σε νοσοκομειακό περιβάλλον και τουλάχιστον 5 ακόμη χρόνια ως ειδικευόμενος/η, προκειμένου να αποκτήσει την ειδικότητα και να ασκήσει την ψυχιατρική. Αυτά τα εκπαιδευτικά έτη, ως επί το πλείστον, αφιερώνονται στη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενών υπό την επίβλεψη ανώτερων κλινικών ιατρών, εκτός από διδακτικές διαλέξεις, μελέτες, σεμινάρια και άλλες εκπαιδευτικές εμπειρίες. Κατά τη διάρκεια της άσκησης της ειδικότητας, ο ειδικευόμενος ψυχίατρος αφιερώνει 75-100 ώρες/εβδομάδα (όπως πολλές πρακτικές απαιτούν από τον γιατρό να είναι “εφημερία” για δύο έως τρεις 24ωρες περιόδους κάθε εβδομάδα) υπεύθυνος για την εφαρμογή και τη διαχείριση της οξείας και συνεχούς ιατρικής περίθαλψης ασθενών στο νοσοκομείο αλλά και των εξωτερικών ασθενών. Κατά τη διάρκεια των 5 ετών ειδικότητας, ο ειδικευόμενος ψυχίατρος εργάζεται 50-80 ώρες/εβδομάδα και παρέχει φροντίδα σε ασθενείς με κάθε είδους συναισθηματική, γνωστική και συμπεριφορική δυσκολία.

Ειδικοί πλέον στην πλήρη και ακριβή διάγνωση και θεραπεία, οι ψυχίατροι μπορούν, ανάλογα με τη φύση των δυσκολιών του ασθενούς, να συστήσουν και να παρέχουν κατάλληλη ψυχοθεραπεία, γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή άλλες θεραπείες που έχουν σχεδιαστεί για την επίλυση ή τη σωστή διαχείριση των προβλημάτων που σας οδηγούν σε θεραπεία.

Από την άλλη πλευρά, οι ψυχολόγοι είναι απόφοιτοι Ψυχολογίας μετά την περάτωση τετραετούς κύκλου σπουδών. Συνήθως μετά την απόκτηση του πτυχίου, πραγματοποιούν επιπρόσθετες σπουδές προκειμένου να αυξήσουν το γνωστικό τους επίπεδο και να εξειδικευτούν σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ. κλινικός ψυχολόγος).

Σε αντίθεση με τους ψυχιάτρους, επειδή δεν είναι γιατροί, δεν μπορούν να συνταγογραφήσουν φάρμακα ως αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά ή αντιψυχωσικά.

Η ζωή έρχεται με σκαμπανεβάσματα που δεν απαιτούν απαραίτητα ιατρική περίθαλψη. Ωστόσο, όταν ένα άτομο παρατηρεί αλλαγές στη συμπεριφορά του ή αισθήματα αγωνίας, τα οποία διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να είναι σημάδι ψυχικών προβλημάτων.

Οι ψυχίατροι χρησιμοποιούν μια μεγάλη ποικιλία θεραπειών – συμπεριλαμβανομένων διαφόρων μορφών ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής– ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε ασθενή. Η θεραπεία για παθήσεις ψυχικής υγείας είναι πολύ εξατομικευμένη και μοναδική για κάθε άτομο. Η θεραπεία συχνά περιλαμβάνει συνδυασμό θεραπειών.

Η ψυχοθεραπεία για παράδειγμα, είναι μια συστηματική θεραπευτική μέθοδος κατά την οποία, στη διάρκεια τακτικών προγραμματισμένων συναντήσεων, ο ψυχίατρος και ο ασθενής συζητούν ανησυχητικά προβλήματα και συναισθήματα. Ο γιατρός βοηθά τον ασθενή να κατανοήσει τη βάση αυτών των προβλημάτων και να βρει λύσεις. Ανάλογα με το πόσο μεγάλο ή μικρό είναι ένα πρόβλημα, η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει μερικές μόνο συνεδρίες (εντός μίας ή δύο εβδομάδων) ή πολλές συνεδρίες για αρκετά χρόνια. Υπάρχουν ψυχοθεραπείες που βοηθούν τους ασθενείς να αλλάξουν την συμπεριφορά τους η τον τρόπο σκέψης τους, ψυχοθεραπείες που βοηθούν τους ασθενείς να εξερευνήσουν το πως επιδρούν παλιότερες σχέσεις και εμπειρίες στις παρούσες συμπεριφορές, ψυχοθεραπείες για προβληματικά ζευγάρια ή οικογένειες αλλά και περισσότερες θεραπείες προσαρμοσμένες στην επίλυση προβλημάτων του κάθε ασθενή.

Οι ψυχίατροι μπορούν ακόμα να συνταγογραφήσουν και φάρμακα για να βοηθήσουν στη θεραπεία παθήσεων ψυχικής υγείας. Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν για να αλλάξουν τη χημική σηματοδότηση και την επικοινωνία στον εγκέφαλό του ασθενούς, γεγονός που μπορεί να ελαχιστοποιήσει σημαντικά ορισμένα συμπτώματα ψυχιατρικών καταστάσεων.

Οι ψυχίατροι συχνά συνταγογραφούν φάρμακα σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία.

Οι κατηγορίες φαρμάκων που συνήθως συνταγογραφούν οι ψυχίατροι περιλαμβάνουν:

• Αντικαταθλιπτικά.
• Αντιψυχωσικά φάρμακα.
• Υπνωτικά.
• Σταθεροποιητές διάθεσης.
• Ηρεμιστικά και αγχολυτικά.
• Διεγερτικά.
• Κεταμίνη.

Οι ψυχίατροι μπορούν να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν διάφορες καταστάσεις, όπως:

• Διαταραχή χρήσης αλκοόλ και άλλες διαταραχές χρήσης ουσιών.
• Νόσος Alzheimer.
• Αγχώδεις διαταραχές.
• Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
• Διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.
• Διπολική διαταραχή.
• Σωματική δυσμορφική διαταραχή.
• Κατάθλιψη.
• Διασχιστικές διαταραχές.
• Διατροφικές διαταραχές.
• Διαταραχή τζόγου.
• Δυσφορία φύλου.
• Διαταραχή αποθησαυρισμού.
• Διαταραχές διάθεσης.
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD).
• Διαταραχή πανικού.
• Διαταραχές προσωπικότητας.
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).
• Επιλόχειος κατάθλιψη.
• Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή.
• Σχιζοφρένεια.
• Διαταραχές ύπνου.

• Προβλήματα προσαρμογής μετά από σημαντικές αλλαγές στη ζωή.
• Άγχος, ανησυχία ή φόβος.
• Καταθλιπτική ή χαμηλή διάθεση που δεν υποχωρεί.
• Αυτοκτονική σκέψη.
• Σκέψεις να πληγώσεις άλλους ανθρώπους.
• Να βλάψεις τον εαυτό σου επίτηδες.
• Υπερβολική ενέργεια, αδυναμία ύπνου ή χαλάρωσης.
• Συνεχείς αρνητικές σκέψεις.
• Εμμονικές σκέψεις.
• Νιώθεις ότι οι άνθρωποι σε κυνηγούν ή θέλουν να σου κάνουν κακό.
• Παραισθήσεις (ακούγοντας ή βλέποντας πράγματα που δεν υπάρχουν).
• Αυταπάτες (σταθερές πεποιθήσεις που δεν στέκουν στην πραγματικότητα).
• Βιαστικές, ασύνδετες σκέψεις.
• Εκτός ελέγχου χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών.
• Προβλήματα με το τζόγο ή άλλες εθιστικές συμπεριφορές.
• Προβλήματα σχετικά με την εικόνα του σώματος, το φαγητό ή τη δίαιτα.
• Προβλήματα μνήμης.
• Αδυναμία στη συγκέντρωση, την προσοχή και την υπερκινητικότητα.
• Βία, ταραχή ή συναισθηματικές εκρήξεις.
• Αϋπνία και άλλα προβλήματα ύπνου.
• Καταστάσεις που ξεκινούν στην παιδική ηλικία, όπως ο αυτισμός, η διανοητική αναπηρία και το παιδικό άγχος.

Η κάθε συνεδρία διαρκεί περίπου 45-50 λεπτά. Η συχνότητα των συνεδριών καθορίζεται ανάλογα με τις ανάγκες του θεραπευόμενου.  Συνήθως, το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται όταν πραγματοποιούνται τουλάχιστον 1 με 2 θεραπείες την εβδομάδα.